สถานการณ์การแพร่ระบาดของเชื้อ HIV ในกลุ่มผู้สูงอายุในประเทศจีนกำลังเป็นที่จับตามองอย่างมาก ล่าสุดมีการเปิดเผยเคสผู้ป่วยชายวัยกว่า 80 ปี ที่ตรวจพบว่าติดเชื้อ HIV โดยเจ้าตัวยอมรับสารภาพภายหลังว่าเคยมีสัมพันธ์กับแม่บ้านที่จ้างมาดูแลที่บ้าน จนนำไปสู่การติดเชื้อในที่สุด

เซ็กซ์แลกเงิน ภัยเงียบในกลุ่มผู้สูงวัย

รายงานจากโรงพยาบาลปักกิ่ง ยู่อัน ระบุว่าชายชราวัย 80 ปี รายนี้ยอมรับกับแพทย์ว่า ตนเองได้มีเพศสัมพันธ์กับแม่บ้านเนื่องจากฝ่ายหญิงมีความจำเป็นต้องใช้เงิน จึงเกิดการแลกเปลี่ยนขึ้น แพทย์ชี้ให้เห็นว่ากรณีลักษณะนี้เริ่มพบเห็นได้บ่อยขึ้นในทางคลินิก ซึ่งสะท้อนให้เห็นว่ากลุ่มผู้สูงอายุกลายเป็นกลุ่มเสี่ยงใหม่ที่ไม่อาจมองข้ามได้ในการป้องกันและควบคุมโรค

จากสถิติตั้งแต่ปี 2558 ถึง 2565 จำนวนผู้ติดเชื้อ HIV รายใหม่ที่มีอายุมากกว่า 50 ปีในจีนพุ่งสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยส่วนใหญ่ติดเชื้อผ่านการมีเพศสัมพันธ์ ข้อมูลจากบางมณฑลระบุว่าสัดส่วนผู้ติดเชื้อรายใหม่ที่เป็นกลุ่มผู้สูงอายุเพิ่มขึ้นอย่างน่าตกใจ เช่นในฉงชิ่ง พบผู้ติดเชื้อรายใหม่ที่มีอายุเกิน 50 ปี สูงถึง 77.2% ของเคสทั้งหมด

งาและขาดความรู้ ปัจจัยหลักการแพร่เชื้อ

ผู้เชี่ยวชาญวิเคราะห์ว่า เมื่อสังคมก้าวสู่สังคมสูงวัย จำนวนผู้สูงอายุที่อาศัยอยู่ลำพังหรือเป็นหม้ายเพิ่มมากขึ้น ทำให้ความต้องการทางอารมณ์และเซ็กซ์ถูกละเลย ขณะเดียวกันความรู้ความเข้าใจเรื่องสุขภาวะทางเพศในกลุ่มนี้แทบจะเป็นศูนย์ ทำให้ผู้สูงอายุกลายเป็นกลุ่มเปราะบางในเครือข่ายการแพร่ระบาดของโรคเอดส์

นอกจากนี้ ผลการศึกษายังพบว่าจำนวนผู้ชายสูงอายุที่ติดเชื้อมีมากกว่าผู้หญิงถึง 3 เท่า สาเหตุส่วนหนึ่งมาจากความรู้สึกเหงาแต่ไม่กล้าขอความช่วยเหลือผ่านช่องทางปกติเนื่องจากความอับอาย จึงหันไปพึ่งพาการซื้อบริการทางเพศที่มีต้นทุนต่ำและปกปิดได้ง่าย ซึ่งเป็นช่องทางสำคัญที่ทำให้เสี่ยงต่อการรับเชื้อสูงขึ้น

แนะยกระดับการป้องกันก่อนกลายเป็นรอยรั่วของสังคม

หากนโยบายการป้องกันโรคเอดส์ยังคงมุ่งเน้นไปที่กลุ่มคนรุ่นใหม่เพียงอย่างเดียว อาจไม่สามารถรับมือกับการเปลี่ยนแปลงของโครงสร้างการระบาดในปัจจุบันได้ หน่วยงานที่เกี่ยวข้องจึงควรเร่งดำเนินการใน 3 ด้านหลัก ดังนี้:

• เพิ่มการให้ความรู้: จัดทำสื่อรณรงค์เรื่องสุขภาวะทางเพศที่เหมาะสมกับช่วงวัยของผู้สูงอายุ
• ขยายการตรวจคัดกรอง: ทำให้การเข้าถึงการตรวจหาเชื้อ HIV เป็นเรื่องปกติและไม่น่าอายสำหรับผู้สูงวัย
• ใส่ใจสุขภาพจิต: ลดช่องว่างความเหงาในผู้สูงอายุเพื่อลดพฤติกรรมเสี่ยงทางเพศที่อาจเกิดขึ้น

แม้ว่าโดยรวมแล้วการแพร่ระบาดของเชื้อ HIV ในจีนแผ่นดินใหญ่ยังคงอยู่ในระดับต่ำ แต่สถิติจากหลายภูมิภาคแสดงให้เห็นถึงการเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญของสัดส่วนผู้ติดเชื้อรายใหม่ในกลุ่มผู้ที่มีอายุ 50 ปีขึ้นไป ทำให้การป้องกันและควบคุม HIV ในกลุ่มผู้สูงอายุกลายเป็นความท้าทายใหม่